Over Rassenlijst Bomen

De Rassenlijst Bomen fungeert als een Nationale lijst van bosbouwgewassen. Het betreft hier de toegelaten opstanden en rassen van soorten die onder de EU-bosbouwrichtlijn (1999/105/EG) met betrekking tot het verhandelen van bosbouwkundig teeltmateriaal vallen. Deze richtlijn is in Nederland uitgewerkt in de Zaaizaad- en plantgoedwet. De Nationale lijst wordt opgesteld door de Raad voor plantenrassen met behulp van vertegenwoordigers uit de sectoren kwekers, afnemers, wetenschappelijk onderzoek en beleid. De handel in teeltmateriaal van deze richtlijnsoorten voor de bosbouw is wettelijk beperkt tot de toegelaten opstanden. Daarnaast bevat de Rassenlijst bomen een ‘Aanbevelende lijst’ van rassen en opstanden. Deze lijst heeft betrekking op boomsoorten, waarvoor geen wettelijk regime geldt. Dit zijn alle boom- en struiksoorten, die niet onder de EU-richtlijn vallen. (EU-richtlijnsoorten)

Alle lidstaten van de EU zijn volgens de Europese richtlijn verplicht een rassenlijst op te stellen en deze periodiek te herzien. Nederland hanteert hiervoor een termijn van vijf jaar, dus elke vijf jaar komt er een herziene Rassenlijst Bomen uit. Tot en met de achtste editie (2007) was dit in boekvorm. In 2012 is de rassenlijst Bomen volledig geactualiseerd en sindsdien online beschikbaar. Tussentijdse wijzigingen worden eens in de 3 maanden bijgewerkt.

De procedure van toelating in de Rassenlijst Bomen sinds de Zaaizaad- en Plantgoed Wet in 2006 in werking is getreden. Sindsdien beslist de Raad voor plantenrassen (Rvp) over de samenstelling van de Rassenlijst waar het EU-richtlijnsoorten betreft. Het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) voert voor iedere toelating van uitgangsmateriaal op de Rassenlijst onderzoek uit en adviseert op basis hiervan de Rvp. De criteria voor dit onderzoek zijn gebaseerd op de criteria voor de verschillende kwaliteitscategorieën.

Optimaal gebruik van de Rassenlijst houdt in al voor het bestellen van een bepaalde herkomst bij een boomkweker kenbaar maken waar de voorkeur naar uit gaat. De kweker kan dan op zijn beurt daarmee rekening houden bij het bestellen van zaden van de gewenste herkomst. De voorkeur voor bepaalde herkomsten hangt natuurlijk af van de doelstelling van de aanplant. Zo zal het bij herstelwerkzaamheden in een natuurgebied gewenst zijn plantmateriaal te gebruiken van autochtone herkomst. Wordt bijvoorbeeld een eikenbeplanting aangelegd met de bedoeling hoogwaardig hout te produceren, dan kan het beste gevraagd worden plantmateriaal van de eikenzaadgaard of materiaal uit de categorie ‘getest’. Dan is de zekerheid dat dit materiaal op zal groeien tot een opstand met een groot aantal goede ‘kwaliteit stammen’ het grootst.